پیش بینی نوسانات سطح آب زیر زمینی با استفاده از مدل‌های سری زمانی و GMS (مطالعۀ موردی: دشت رفسنجان)

Authors

  • ام البنین بذرافشان دانشیار، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
  • رسولل مهدوی نجف آبادی دانشیار، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
  • علی آذره استادیار گروه جغرافیا، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت
  • محمدعلی جمالی زاده دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
Abstract:

آگاهی از تغییرات بارش به عنوان یک مؤلفۀ هیدرولوژیکی در منابع آب، مهم و ضروری است تا با ارائۀ راه‏کارها و روش‏های مدیریتی مناسب، به بهره‏برداری مناسب از آب‏های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‏خشک با توجه به کمبود بارش در این مناطق پرداخت. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر پیش‏بینی نوسانات سطح آب زیرزمینی تحت تأثیر مدل‏های سری زمانی در دشت رفسنجان صورت گرفت. بارش آینده با استفاده از مدل ARIMA در نرم‏افزار EViews9 برای دورۀ 1396ـ 1402 پیش‏بینی شد. سپس، افت آب زیرزمینی نیز با استفاده از مدل آب زیرزمینی GMS در دورۀ پایه (1382ـ 1395) و نتایج حاصل از مدل ARIMA برای دورۀ آتی شبیه‏سازی شد. نتایج شبیه‌سازی افت آب زیرزمینی نیز نشان داد در تمامی منطقه افت سطح آب زیرزمینی در دورۀ آتی نسبت به دورۀ پایه رخ داده و بیشترین میزان افت آب زیرزمینی در بخش‏های جنوب غرب دشت صورت گرفته است و سالیانه حدود 130 میلیون مترمکعب اضافه‌برداشت از منابع آب زیرزمینی صورت می‏گیرد. در حالت کلی، آب زیرزمینی در ابتدای دوره بیشترین مقدار (سطح بالا) و در اواخر دورۀ آماری، کمترین مقدار (پایین‌ترین سطح) را داشته است. پس از مدل‏سازی سطح آب زیرزمینی برای دورۀ پایه، پیش‏بینی بارندگی حاصل از مدل ARIMA با فرض ثابت بودن میزان بهره‏برداری از آبخوان، بر مدل آب زیرزمینی اعمال شد. نتایج نشان داد کسری حجم آبخوان به میزان 09/1021 میلیون‌مترمکعب در سال پایانی مدل‏سازی (سال 1402) صورت گرفته است. همچنین، تغییرات سطح آبخوان دشت رفسنجان از سال 1382 تا سال 1402 بیان‌کنندۀ آن بود که با توجه به برآورد بارش حاصل از مدل ARIMA می‌توان گفت که سالانه به طور متوسط یک متر افت آبخوان در این دشت رخ خواهد داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پیش بینی سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدلهای سری زمانی (مطالعه موردی: دشت ارومیه)

پیش‏بینی نوسانات سطح آب‏زیرزمینی، برای مدیریت و استفاده از منابع آبی به ویژه در مناطق خشک و نیمه‏خشک امری ضروری است. در تحقیق حاضر برای پیش‏بینی نوسانات سطح آب‏زیرزمینی در دشت ارومیه از مدل‏های سری‏زمانی استفاده شد. جهت بررسی نرمال بودن و ایستایی داده¬ها به‏ترتیب از آزمون چولگی و adf استفاده گردید. سپس با حذف عوامل ناایستایی، سری¬ سطح آب‏زیرزمینی ایستا ‏شد و مدل‏های مختلف سری زمانی بر داده‏های ...

15 صفحه اول

پیش بینی سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدل ترکیبی سری زمانی-موجک (مطالعه موردی: دشت فیروزآباد)

در سال­های اخیر، پدیده تغییراقلیم، خشک­سالی، برداشت بی­رویه آب­های زیرزمینی،... باعث افت شدید سطح آب­های زیرزمینی شده است؛ که خطراتی هم­چون نشست زمین و افزایش کویری شدن را در پی داشته است. لذا پیش­بینی قابل اطمینان سطح آب­های زیرزمینی برای مدیریت این منابع، حائز اهمیت است. امروزه تبدیل موجک از طریق تجزیه سیگنال­ها به زمان و فرکانس شیوه نوینی را برای پردازش سیگنال ارائه می­دهد. در پژوهش حاضر، به...

full text

پیش بینی تغییرات مکانی- زمانی سطح آب زیر زمینی در دشت بیرجند به روش کریجینگ

با توجه به محدودیت منابع آبی و خطر بحران آب در ایران و اینکه سالانه مقدار زیادی از ذخایر منابع آبی کشور به دلیل برداشت بیش از حد کاهش یافته و منجر به بحرانی شدن دشت ها و در نتیجه ایجاد بیلان منفی می شود، یافتن راههایی برای پیش بینی مقدار سطح آّب قبل از حفر چاهها ضروری است. سطح آبهای زیر زمینی متغیری است که در طول زمان و مکان تغییر می کند بنابراین می توان آن را به عنوان یک مجموعه داده ی فضایی- زم...

full text

تحلیل و پیش بینی نوسانات تراز آب دریای خزر با استفاده از مدل های استوکستیک سری زمانی

Forecasting of sea level fluctuations is a suitable tool for comprehensive management of the sea and the protection of coastal areas. On the other hand, application of time series analysis for forecasting purposes has been evaluated to be very appropriate. Therefore, two time series consisting monthly measured sea level data were used in the present research. The data have been recorded at two ...

full text

پیش بینی تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت همدان-بهار با مدل سری های زمانی

دشت همدان- بهار، یکی از چهاردشت منطقه همدان است. وسعت گسترش سفره آبدار اصلی موجود در آبرفت های این دشت، حدود 520 کیلومترمربع می باشد. این سفره، از طریق نفوذ مستقیم از ریزش های جوی، نفوذ از جریان های سطحی، آب برگشتی از مصارف کشاورزی، شرب و صنعت و هم چنین ورودی های زیرزمینی تغذیه و از طریق برداشت از آب زیرزمینی برای مصارف مختلف و هم چنین خروجی زیرزمینی تخلیه می گردد. روند کلی هیدروگراف معرف آب زی...

full text

بررسی و پیش بینی نوسانات سطح آب زیرزمینی دشت خزل- نهاوند با استفاده از مدل مفهومی، ریاضی gms 6.5

دشت خزل در استان همدان در غرب ایران واقع شده است. بهره برداری از سفره آب این دشت در دهه های اخیر افزایش یافته است. افزایش بهره برداری از آب زیرزمینی همواره با دوره های خشکسالی طولانی، باعث کاهش آب در منطقه و نهایتا" بیلان منفی آب در منطقه می شود. مطالعات هیدروگراف واحد این آبخوان افت شدید سطح آب زیرزمینی را در سال های اخیر نشان می دهد که این افت در آبخوان دشت خزل از سال 89-80 به میزان 8/5 متر ا...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 1

pages  97- 109

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023